Over het huidige onderwijs

Als je zelf een partij zou oprichten, wat is dan het eerste wat geregeld moet worden op het gebied van onderwijs? De bureaucratie in het onderwijs afschaffen. Onderwijs moet gericht zijn op de ontwikkeling van het kind en niet op de prestatiemaatschappij. Kinderen moeten leren als mens iets te zijn, en niet om later iets te worden. Het ministerie van Onderwijs wordt gedecimeerd. Iedereen die een belangrijke functie op het ministerie heeft, heeft tenminste vijf jaar onderwijservaring. Voort moeten ze iedere twee jaar een korte stage lopen in de verschillende onderwijsvormen. “Onder het mom van een rechtstaat heeft zich een bureaucratie ontplooid, die zich niet bewust is van haar verstikkende kracht op de vrijheid, creativiteit en verantwoordelijkheid van de burgers. Bureaucratie is in zijn botte uitvoering verstikkend voor het menselijk welzijn, verstikkend voor de zorg, verstikkend voor het onderwijs, verstikkend voor het ondernemerschap en verstikkend voor bijna alle opbouw en vernieuwing” schreef Paul de Blot 'Men hoede zich voor specialisten en professionele bestuurders. Zij staan niet meer in het werk met de leerlingen. Ze hebben geen voeling meer met de hoofdstroom van de school. Ze zitten achter hun bureau te besturen. Dat kan alleen maar tot bureaucratie leiden, dodelijk voor elke creativiteit.' Rudolf Steiner Het onderwijs is door het neoliberale beleid getransformeerd in een leerfabriek die opleidt tot producteenheden voor de economie, gereedschap voor de maatschappij. Alles wordt gemeten en aan de hand van statistieken worden de resultaten bepaald. Vooral de hersens worden getraind. 'Kennis is beslist heel belangrijk, maar met louter en alleen kennis kun je niemand helpen. Als je ook niet je hoofd en je hart en je ziel laat meespreken, kun je geen mens ter wereld helpen', schreef Elisabeth Kübler-Ross Kinderen moeten we helpen om te leren met vrijheid om te gaan. We moeten ze aanmoedigen blij te zijn met wie en wat ze zijn. De wereld verandert voortdurend. Daarop moeten ze zijn toegerust. Dat is de uitdaging voor de leraar. Ons onderwijs doodt creativiteit van kinderen. Het leert hen kritiekloos te luisteren en dat leren niets anders is dan kennis verwerven en dat een opleiding tot doel heeft een baan te vinden. Het stimuleren van verbeeldingskracht en ontvankelijkheid voor anderen, het aanmoedigen van niet gewelddadig gedrag, respect, intuïtie en een gevoel van ontzag en bewondering wordt overgeslagen. Prof. Dr. A.J.M. Vossen zegt daarover: 'Het onderwijs zal de mensheid slechts wezenlijk kunnen dienen, wanneer het de leerlingen gaat helpen, zelf steeds opnieuw nieuwe antwoorden op de voortdurend wisselende vragen te leren vinden, hen helpt zich zelfstandig, creatief en constructief aan de veranderende wereld te leren aanpassen.' Ik heb wat praktijkvoorbeelden van doorgeslagen regelzucht. Het jaar na mijn pensioen, viel een collega langdurig uit. Ik ben daarvoor ingevallen; zes uur per week in het restaurant. Daarvoor moest ik een leerplan indienen wat ik in die veertig weken ging doen. Ik heb een A4-tje volgeschreven en dat onder het kopieerapparaat gelegd. De veertig velletjes aan elkaar geniet en op de administratie ingeleverd. Dat verdween in het archief op de stapel. De school MOET namelijk bewijzen dat dit leerplan bestaat, waar nooit meer iemand naar om zal kijken. Maar o wee, als dat papier niet kan worden overlegd. Dan zijn de rapen gaar. We hebben een hele bureaucratie opgetuigd om dat te controleren. In datzelfde jaar, kwam een verontruste adjunct vragen, waarom ik niet op de uitnodiging voor een functioneringsgesprek op was komen dagen. Mijn lesuren vielen buiten de reguliere uren van de school. Dat functioneringsgesprek moest gaan over mijn toekomst! Ik ben niet op zijn uitnodiging ingegaan. Alweer iets omdat het MOET. Er zijn 130 excellente scholen in Nederland. Onze school stond al in een goed blaadje voordat excellente scholen bestonden. Gewoon door een goed team en hart voor de leerlingen. Je wilt als school uiteraard goed bekend staan en de enige maatstaf daarvoor nu, is het aantal geslaagde leerlingen. In de examencommissie wordt, aan de hand van informatie door docenten, bepaald of leerlingen nog een half puntje erbij krijgen om voor een diploma in aanmerking te komen. De praktijk heeft uitgewezen dat er vele manieren zijn om aan die eisen te voldoen. Tussen alle regels door heb ik vijfentwintig jaar de baan van mijn leven mogen uitdragen. Ik heb veel leerlingen – intussen zelf al ouders of grootouders – die via Facebook hun waardering hebben uitgesproken. Ik heb gewoon gedaan zoals ik me voelde. Het heeft me een gelukkig mens gemaakt. Hoeveel waarde heb ik honderden leerlingen mee kunnen geven, waar ze in hun levens iets mee konden doen. Ondanks dit negatieve beleid zijn er nog steeds docenten die met hart en ziel voor de kinderen staan. Laten we ze koesteren en een nieuwe weg inslaan. 'Als het doel van leren is, om te slagen voor een test, zijn we het zicht verloren voor de werkelijke reden.' Jeannie Fulbright Kees van den Brink Oud docent van T.S. De Boulevard in Arnhem